EAN

Dünyada 100’e yakın barkod mevcuttur. Aşağıda EAN barkodlarının temelleri hakkında kısa bir bilgi yer almaktadır.

Barkodlar hakkında öğrenmeniz gereken her şey bu kılavuzda!

Bu kılavuz EAN, KOD39 VE KOD128 gibi 1D kodlarının yapısının ve standartlarının anlaşılması için kolay bir anlatım sunar.

EAN Kodu ve POS Sistemi

EAN Kodu

EAN kodu, günümüzde mağazalarda en çok ticarileştirilen ürünlerin üzerine işaretlenmiş ve standartlaştırılmış bir barkoddur.
EAN, marketler aracılığıyla yaygınlaşan POS sisteminde kullanılmaktadır.
EAN, dünya çapında evrensel bir kod olduğundan ABD ve Kanada’nın UPC’si ve Japonya’nın JAN’ı ile uyumludur.

EAN=European Article Number (Avrupa ürün numarası)
UPC=Universal Product Code (Evrensel ürün kodu)
JAN=Japan Article Number (Japonya ürün numarası)

Bu, Japon (A) OO Şirketinin (B) yumuşatıcı şampuanıdır (C). Bu kod dünyanın her yerinde aynıdır

POS Sistemi

POS sistemi, süpermarketlerde ve marketlerde alınacak ürünlerin EAN kodunu okutarak ticari ürünlerin satışını, stoğunu ve satın alınmasını yönetmek için kullanılan bir sistemdir. Ayrıca, sistem tüketici eğilimlerinin kesin verilerini ortaya koyduğundan, yönetim stratejilerini belirlemede de katkı sağlar.

A: Bu ürün satış için kullanılan 280YEN’dir. B: Stokta sadece 10 adet kalmıştır. 50 adet satın almayı deneyin.

C: İyi satışlar bu üründen memnun kalmışlardır.

(1) Satış yönetimi (2) Stoklama ve satın alma yönetimi (3) Tüketici eğilimlerini anlama

(1) Satış yönetimi

Barkod kullanımı kasada çalışmayı herkes için kolaylaştırır. Müşterileri uzun süre bekletmemek adına, sistem kasa işlemlerinde zorlanan çalışanları destekler. Örneğin, günlük satış tutarının sayımı anında yapılabilir.

(2) Stoklama ve satın alma yönetimi

Sistem gerçek zamanlı olarak, “Ürünü kim satın alıyor?”, “Ürün ne zaman satın alındı?” ve “Hangi ürün satın alındı?” gibi soruların cevabını verebildiği için talep edilen ürünün istenilen zamanda satın alınmasını mümkün kılar. Marketler (bakkallar) gibi sınırlı alana sahip olan mağazaların yeterli miktarda stok saklamaları zor olduğundan, satılması olası ürünleri satılabilir miktarlarda almaları onlar için çok önemlidir. Paketlenmiş hazır yemekler gibi son kullanma tarihi olan gıdaları uzun süre stoklamalarına izin verilmez. Dolayısıyla POS sistemi, talep edilen zamanda, gerekli miktarda satın alma düzenlemesinin yapılmasına izin verir.

(3) Tüketici eğilimlerini anlama

En çok satılan ürün nedir?

Hedef kitlesini kimler oluşturur?

En az satılan ürün hangisidir?

Ne tür bir kampanya başarılı bir satışa olanak verir?

Yukarıdaki soruların cevapları gibi yönetim stratejilerini belirleyebilmek için herhangi bir bilgi gerçek zamanlı olarak toplanabilir.

EAN Veri Yapısı

Veri Yapısı

EAN aşağıdaki gibi bir veri bileşimine sahiptir.

Standart tip [13 digits]

A: Ülke kodu [2 digits] B: Üretici kodu [5 digits] C: Ürün parça kodu [5 digits] D: Kontrol hanesi

(1) Ülke kodu

Ülke ismini temsil eder.

(2) Üretici kodu

Asıl satıcının adını temsil eder. Üretici kodunu edinebilmek için her ülke kendi kod merkezinde kayıt için uygular. EAN kodu yalnızca üretici kodu edinildikten sonra kullanılabilir.

(3) Ürün parça kodu

Ürünü tanımlar. Ürün parça kodunu edinen üretici kendi ayarlamalarını yapabilir. Aynı üreticinin farklı ürünü farklı ürün parça koduna sahiptir.

Barcode for Kokuyo’s staple

Barcode for Kokuyo’s B5 notebook

A: Üretici kodu B: Ürün parça kodu

Ülke kodu listesi

Üye ülkelerin sayısı 94’tür (92 kod merkezi) (Not 1)

Ülke Kodu	Ülke İsmi
0～9	Amerika/Kanada (Not 2
20～29	Perakendeciler için mağaza içi işaretleme (Not 3)
30～37	Fransa
380	Bulgaristan
383	Slovenya
385	Hırvatistan
387	Bosna – Hersek
400～440	Almanya
45 + 49	Japonya
460～469	Rusya ve diğerleri
471	Tayvan
474	Estonya
475	Letonya
476	Azerbaidjan (Note 4)
477	Litvanya
478	Özbekistan
479	Sri Lanka
480	Filipinler
481	Belarus
482	Ukrayna
484	Moldova
485	Ermenistan
486	Gürcistan
487	Kazakistan
489	Hong Kong
50	İngiltere
520	Yunanistan
528	Lübnan
529	Kıbrıs
531	Makedonya
535	Malta
539	Irlanda
54	Belçika, Lüksemburg
560	Portekiz
569	İzlanda
57	Danimarka
590	Polonya
594	Romanya
599	Macaristan
600～601	Güney Afrika Cumhuriyeti
609	Morityus
611	Fas
613	Cezayir
619	Tunus
621	Suriye
622	Mısır
625	Ürdün
626	Iran
628	Suudi Arabistan (Note 4)
64	Finlandiya
690～693
70
729
73
740
741
742
743
744
745
746
750
759
76
770
773
775
777
779
780
784
786
789
80～83
84
850
858
859
860
867
868	Türkiye
869	Türkiye
87
880
885
888
890
893
899
90～91
93
94
955
977
978～979
980
981～982
99
N/A (Note 5)

(Not 1) EAN üyesi ülkelere ABD ve Kanada dahil değildir. ABD ve Kanada için ülke kodları 2005’te 00’dan 13’e değiştirilmiştir.
(Not 2) ABD’nİn ve Kanada’nın birleşik ürün kodu UPC, 1973’te belirlenmiştir. Diğer 94 ülke (92 organizasyon) Uluslararası EAN Topluluğunun üye ülkeleridir. ABD ve Kanada’nın ülke kodları 200’te 00’dan 13’e değiştirilmiştir.

(Not 3) Her ülkenin kendi kod merkezi kendi kullanım şekillerini belirler. Ana olarak perakendecilerin mağaza içi işaretlemelerinde kullanılır.

(Not 4) 1999’da yeni üye ülke.

(Not 5) 1999’da yeni üye ülke. (Belirlenen ülke kodu)

Üretici kodu, artan üretici kodu başvurularının karşılanabilmesi için Ocak 2001’den itibaren yeni kayıt için geçerli olan 7 haneli (ülke kodu dahil 9 haneli) olarak değiştirilmiştir.

Halihazırda 5 haneli üretici kodu almış olan şirketler, 5 haneli geleneksel üretici kodları oldukları gibi kullanılabilir. Diğer bir deyişle, kodlama sisteminde herhangi bir değişiklik talep edilmez.

Toplam hane sayısı değişmeden kalır. (13 digits)

5 ve 7 haneli üretici kodları Ocak 2001’den beri aynı şekilde kullanılır. Ancak, aşağıdaki numaralar atanacağından aynı numaraya sahip EAN kodu hiçbir zaman görünmeyecektir. (Aşağıdaki tablo yalnızca Japonya’da geçerlidir.)

5 haneli üretici kodu	4900000～4999999 4500000～4599999
7 haneli üretici kodu	456000000～459999999

Kaynak İşaretleme ve Mağaza İçi İşaretleme

Kaynak işaretleme

Kaynak işaretleme, üretim ve paketleme süreçlerinde üreticilerin ve satıcıların EAN kodlarını ürün ambalajlarının veya kutularının üstüne bastırmaları anlamına gelir. Marketlerdeki çoğu yiyecek ve günlük ihtiyaç, kaynak işaretli EAN kodlarına sahiptir. Daha önce de bahsettiğimiz gibi, ürüne kaynak işaretlemesi eklemek için ürün parça kodu kaydı gereklidir

B5 notebook MADE IN JAPAN

A: Kaynak işaretli barkodda “49” veya “45” bulunur.

Mağaza içi işaretleme (markalama)

Taze gıdalar (sebzeler, etler vb.) her bir süpermarketin özel olarak düzenlendiği etiketleri taşır. Çünkü fiyat her bir ürünün kendi ağırlığına bağlıdır. Dolayısıyla, bu uygulama tek tek bireysel mağazalarda geçerli olduğundan mağaza içi işaretleme (markalama) olarak adlandırılır. Mağaza içi işaretlemeye bağlı olan ürünler (örneğin; sebzeler) yalnızca söz konusu markette satılır ve ürün kodu talep edilmez. Bu nedenle, herhangi bir veri bileşimi mağazanın kullanımına yöneliktir. Ayrıca, fiyat barkoda da eklenebilir. Ancak, EAN ülke kodunu karşılayan ilk iki basamak için, herhangi bir karışıklığa yol açmamak adına 20’den 29’a kadar kullanılmasına karar verilmiştir.

A:Market içi işaretlenen barkot 20’den 29’a kadarki sayıları kabul eder. Ücret barkoda da eklenebilir.

Diğer Sektörlerdeki Uygulamalar

Kitaplar ve dergiler için kullanılan kaynak işaretli barkodlar, EAN barkod sistemine sahip olsa da tek tek sektörlerin taleplerini karşılayabilmek adına kendi veri bileşimlerine de sahiptir. Fiyatlar dahil bilgiler barkodda yer almaktadır.

EAN kitap kodu

Kitapları sınıflandırabilmek adına her birinde ISBN (International Standard Book Number – Uluslararası Standart Kitap Numarası) bulunur.

A: Ülke kod B: Yayıncı/yayınevi kodu C: Kitap kodu D: Kontrol basamağı

Barkod sınıflandırma kodu ile oluşturulurken (satılık konuya göre sınıflandırılmış, yayın kaynağı, içerik) fiyat kodu ISBN ile birleştirilir (vergisiz).

A: ISBN’yi tanımlamak için (978) B: ISBN C: Sınıflandırma ve fiyat kodunu belirtmek için (192)

D: Sınıflandırma kodu E: Fiyat kodu

Fiyat kodu

EAN Bileşimi/Kompozisyonu (Detaylar)

EAN kodları aşağıdaki bileşenleri içerir:

Standart tip

A: Sol koruma çubuğu B: Sol karakter verisi (6 digits)

C: Merkez çubuğu D: Sağ karakter verisi (5 digits)

E: Kontrol basamağı F: Sağ koruma çubuğu

Kısa tip

A: Sol koruma çubuğu B: Sol karakter verisi (4 digits)

C: : Merkez çubuğu D: Sağ karakter verisi (3 digits)

E: Kontrol basamağı. F: Sağ koruma çubuğu

Barkodun ortasında merkez çubuğu, sağında ve solunda ise koruma (güvenlik) çubukları olduğunda EAN, başlatma/durdurma karakterleri kullanmaz.

Diğer sayılar sırayla düzenlenir.

Yukarıdaki barkod düzenlemesinde görülebileceği gibi, kontrol basamağı dahil standart tip yalnızca 12 haneye sahiptir. Ancak, normalde 13 basamak verisini temsil eder. Bu bölüm için buraya bakınız.

EAN Karakter Bileşimi

EAN aşağıdaki karakterlerden oluşur. Merkez çubuğunun sağ ve sol taraflarında sayıları temsil edebilmek için farklı çubuk şablonları kullanılır. Orta çubuğun sol tarafındaki çubuk modelleri “tek eşlik” ve “çift eşlik” içerir.

Karakter	Sol tek eşitliği	Sol çift eşitliği	Sağ çift eşitliği
Karakter	Çubuk modeli	Çubuk modeli	Çubuk modeli
0	Çubuk modeli
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Sol koruma çubuğu
Orta çubuk, merkez çubuk
Sağ koruma çubuğu

Standart tipin en soldaki karakteri (ilk basamak) için, orta çubuğun sol tarafındaki 6 karakterin tek ve çift eşitliklerin herhangi bir kombinasyonu ile belirlenir.

Kombinasyonlar aşağıdaki gibidir:

O…Tek eşitlik, E…Çift eşitli

İlk Karakter	T ve Ç Kombinasyonları
0	OOOOOO
1	OOEOEE
2	OOEEOE
3	OOEEEO
4	OEOOEE
5	OEEOOE
6	OEEEOO
7	OEOEOE
8	OEOEEO
9	OEEOEO

Kısa tipte (8 basamak), orta çubuğun sol tarafındaki tüm karakterler (4 basamak) tek paritelerle temsil edilir.

Standart Boyut ve Büyütme

EAN, barkod boyutunun özelliklerini aşağıdaki gibi tanımlar:

• Standart barkodun dar çubuk genişliği 0,33 mm’dir.

Standart barkod, 0,8’den 2,0’a kadar büyütme oranı aralığında büyütülebilir veya küçültülebilir. (Dar çubuk genişliği aralığı 0,26 ile 0,66 mm arasında kabul edilir.)

Aşağıdaki tablo, her tipten büyütme için barkod boyutlarını gösterir. (Standart tip [13 haneli] barkod için)

Büyütme	0.8	1.0	1.2	2.0
Dar çubuk genişliği	0.264mm	0.33mm	0.396mm	0.66mm
Barkod uzunluğu	29.83mm	37.29mm	44.75mm	74.58mm
Barkod yüksekliği	18.29mm	22.86mm	27.43mm	45.72mm

A: Çubuk kod uzunluğu B: Çubuk kod yüksekliği

EAN Çubuğu (Bar) Bileşiminin Özellikleri

EAN barkod bileşimi aşağıdaki özelliklere sahiptir:

• EAN kodu 4 farklı çubuk genişliği kullanır ve iyi bir baskı kalitesi gerektirir. FA ve nokta vuruşlu yazıcılar için mürekkep püskürtmeli yazıcılar gibi baskı kalitesi düşük yazıcılar kullanılırsa, barkod okuyucu dengesiz okumalar yapar.

• Basamak sayısı sabittir ve kullanıcıların kendi tercihlerine göre kendi veri bileşimlerini oluşturmalarına olanak vermez.

UPC

UPC nedir?

UPC, ABD ve Kanada’da kullanılan birleşik bir ürün kodudur. Avrupa’nın EAN ve Japonya’nın JAN kodu UPC temellidir. UPC, esas olarak UPC-A ve UPC-E kullanır. UPC-A’nın 12 hanesi varken UPC-E’nin 8 hanesi vardır.

UPC-A

UPC-E

ABD ve Kanada’ya ihraç edilen ürünler için pek çok üretici kodu vardır. Bu nedenle, UPC üretici kodunu ve kaynak işaretlemesini edinmek gerekir.

UPC-A'nın Sayı Sistemi Karakteri ve Veri Bileşimi

UPC-A yalnızca ABD’de ve Kanada’da kullanılır ve ülke kodu yoktur. Onun yerine, bilgilerin içeriğini sayı sistemi karakteri olarak adlandırılan ilk basamak tanımlar.

Aşağıda, Sayı Sistemi (SS) değerlerine göre tipik veri bileşiminin bir özeti yer almaktadır:

SS	Uygulamalar	Veri Kompozisyonu/Bileşimi
0,6,7	Kaynak işaretlemesi için (EAN ile aynı sistem)	(19 Mart 2000’e kadar) A: SS / B: Üretici kodu / C: Ürün parça kodu / D: C/D
1,8,9	Kaynak işaretlemesi için (EAN ile aynı sistem)	(20 Mart 2000’den itibaren) A: SS / B: Üretici kodu / C: Ürün parça kodu / D: C/D
2	Kaynak işaretlemesi için (Tartım ürünleri)	A: SS / B: Üretici kodu / C: Fiyat C/D / D: Fiyat / E: C/D
5	Kuponlar için	A: SS / B: Üretici kodu / C: Aile kodu / D: Kupon fiyatı / E: C/D